Op momenten waarop alles tegen lijkt te zitten vinden we het altijd heerlijk om de schuld bij het universum te leggen. We vervloeken de maatschappij, het sterrenstelsel en het leven en zwelgen in zelfmedelijden tot we lang genoeg in onze tranen gebaad hebben om ons maar bij ons lot neer te leggen. Vaak zijn wij zelf echter degenen die onze dromen en ambities in de weg zitten. In interne monologen bouwen we onszelf af met “ik kan niet…”, “ik zal nooit…” en “waarom niet ik?”. Doe dat eens niet.

Het is fijn om je af en toe terug te trekken uit het leven en jezelf op te sluiten in je hoofd. Je gedachten zijn van jou en jou alleen en je voelt je veilig in een mentale wereld die je voor jezelf weet te creëren. Omdat je gedachtes echter altijd vrij spel hebben, is het belangrijk om je te realiseren hoe sterk je gedachtegang door externe factoren beïnvloed wordt. Hoewel je dus het gevoel hebt dat de buitenwereld je daarboven niet kan raken, is niets minder waar. We internaliseren veel meer dan we denken. Als je daar ook nog ieders individuele onzekerheden bij optelt, is het begrijpelijk dat je af en toe de moed niet kunt opbrengen om deel te nemen aan het leven. Hoe breek je echter los uit die mentale tralies die je langzaam construeert?

1. Praat met jezelf
Deze oefening komt neer op de mate waarin je vertrouwen hebt in jezelf; de woorden waarmee je jezelf voedt laten namelijk zien hoe je over jezelf denkt. Luister naar de dingen die je jezelf vertelt en leg je niet zomaar neer bij wat er gezegd wordt. Ga de dialoog aan met jezelf, durf je eigen woorden te bevragen en je zult er patronen in ontdekken. In deze patronen zul je je ideeën over jezelf terug kunnen vinden. Analyseer deze, identificeer de negatieve dingen die je jezelf herhaaldelijk vertelt en probeer deze om te keren. Schuw dus weg van het praten tegen jezelf en praat in plaats daarvan met jezelf. 

Een van de dingen die ik mezelf in het verleden vaak verteld heb is dat mensen me niet zouden mogen als ik mijn kwebbelende, bevragende zelf zou zijn. Ik wide niet het stereotype slimme, lelijke eendje zijn, dus werd ik het grappige meisje. Alsnog slimmer dan je zou denken, maar vooral leuk – vergeet in hemelsnaam dat “leuk” niet. Ik dacht dat ik beter geaccepteerd zou worden als ik koetjes en kalfjes rond zou strooien en met humor aan mijn weg timmerde. Zo was ik niet lastig, wel gewild en helemaal gelukkig.

Ik vind het echter heerlijk om dingen te weten en te leren en om discussies aan te gaan. Ik vind het geweldig om jouw visie op de wereld te horen en jou de mijne te laten bevragen. Het gevolg van het wegstoppen daarvan was dat ik moeilijk te kennen werd en dat vrij veel mensen ook begonnen te denken dat ik zo slim niet was; pijnlijk, inderdaad. Uiteindelijk  besloot ik om meer mezelf te zijn. Ik begon de vragen te stellen die ik in m’n hoofd wegstopte en ik realiseerde me dat degenen die mijn uitputtende breinwerking niet waardeerden, toch niet degenen waren die ik mijn hele leven om me heen wilde hebben; waarom zou ik dus moeite doen ze bij me te houden?

Zodra ik me af begon te vragen welke beperkingen ik mezelf oplegde en waarom, kwam ik erachter dat het inderdaad grotendeels aan mij lag. Ik projecteerde de dingen waarvan ik dacht dat andere mensen die van mij vonden op mezelf en bouwde zo langzaam aan een onzekerheid waar ik nu nog steeds van af probeer te komen. In dialoog gaan met mezelf heeft ervoor gezorgd dat ik Vany beter heb leren kennen. Hoewel ik niet kan zeggen dat ik alles aan mezelf even leuk vind, geef ik mezelf nu wel de ruimte om te zijn wie ik ben. Dit in plaats van me te richten op alles wat er mis met me zou kunnen zijn en de wereld ervan te betichten me er oneerlijk hard op af te rekenen.

2. Creëer ademruimte
Als je hoofd telkens overstroomt van gedachtes is het moeilijk om goed te luisteren naar wat er allemaal gezegd wordt. Dat je je er niet op scherp kunt stellen wil echter niet zeggen dat alle woorden die in je hoofd verstrikt raken geen invloed hebben op je geestelijke gesteldheid.

In Getting Things Done. The Art of Stress-free Productivity zegt David Allen dat het probleem dat de meeste mensen hebben niet is dat we te weinig tijd hebben voor onszelf en voor het bereiken van de dingen die we willen, maar dat we te weinig helderheid hebben. Waarmee hij bedoelt dat het niet vaak genoeg stil is in je hoofd voor jou om bij te kunnen komen. Nou is mijn hoofd nooit stil en heb ik af en toe moeite om vooruit te komen. Het voelt dan alsof elke stap en elke richting een verkeerde zal zijn en dus sta ik stil uit angst om iets fout te doen. Dit zijn periodes waarin ik afspraken vergeet, meer tijd doorbreng in m’n eentje en me naar voel zonder precies aan te kunnen duiden waarom. Slechte dagen heeft iedereen en het doel is ook niet om helemaal geen slechte dagen meer te hebben – er moet immers balans zijn – het is alleen wel fijn om je hoofd tot rust te kunnen laten komen om zo ook je lichaam de zorg en rust te geven die het nodig heeft.

De dingen waarvan ik persoonlijk ervaren heb dat ze goed werken voor het “schoonvegen” van mijn gedachtes zijn schrijven en mediteren. Het zijn simpele en kleine dingen die je in je eigen tijd kunt doen en waar je maar heel weinig voor nodig hebt. Geen poespas dus en toch actief bezig zijn met zelfzorg. Met schrijven is het zaak dat je eerlijk bent tegen jezelf. Je hoeft geen J.K Rowling of Umberto Eco te zijn, je hoeft alleen maar de dingen die in je opkomen zo authentiek mogelijk op de pagina voor je te krijgen. Wees eerlijk tegenover jezelf over wat je voelt, al kom je niet altijd uit op de meest positieve dingen; zelfs de zwaarste dingen worden lichter als je ze een plekje geeft. Wellicht vind je in je eigen woorden wel een oplossing waar je nog niet eerder aan gedacht had. Het enige dat je nodig hebt om hieraan te beginnen is pen en papier. Mocht je een echte techneut zijn dan is de Grid Diary app een goed alternatief.

Hiernaast is het heel rustgevend om te mediteren. Het idee is om je gedachten hun beloop te laten en te observeren wat er gebeurt. Je reageert, beoordeelt en veroordeelt niet en laat de dingen hoe ze zijn. Misschien vind je het lastig om uit jezelf ergens in een geforceerde kleermakerszit te gaan zitten en maar te zien wat je brein doet. Dat snap ik, daar ben ik namelijk ook niet van. Daarom gebruik ik zelf de Headspace app. Deze geeft je tips en begeleidt je tijdens het mediteren. Ook houdt de app je voortgang bij en stuurt het je berichtjes om je eraan te herinneren wat tijd voor jezelf te nemen. Persoonlijk mediteer ik niet elke dag omdat ik niet altijd het gevoel heb het nodig te hebben. Op dagen dat ik maar niet in slaap kan komen omdat ik mijn gedachtes maar niet stil krijg, pak ik echter in het donker mijn telefoon erbij en trek ik 10 minuten uit om helemaal te kalmeren en mezelf stil te leggen. Hierna val ik meestal vrij snel in slaap.

3. Positief duurt het langst
Het klinkt enorm afgezaagd, maar: denk positief. Al die keren waarop je jezelf vertelt dat je iets niet kunt slaag je er niet in omdat je het zelfvertrouwen en de motivatie niet meer hebt om ervoor te haan. Hetzelfde is  waar voor het omgekeerde: vertel je jezelf dat de wereld jouw oester is en de sky jouw limit, dan zul je je daar ook naar gedragen. Je zult vaker de moed hebben dingen te doen omdat je jezelf al volgepompt hebt met peptalks. Ja, het lijkt een beetje mal, maar probeer het maar eens uit. Een goede oefening hiervoor is om een affirmatie voor jezelf te schrijven. Dit is een zin (of een aantal zinnen, maar houd het kort!) die iets positiefs onder de aandacht brengt. Iets wat ik mezelf bijvoorbeeld elke dag vertel is het volgende:

Je bent jezelf. En dat is alles wat je ooit zult hoeven zijn.

Het is een simpele affirmatie die me weinig meer vertelt dan dat ik gewoon lekker mezelf moet zijn. Op het moment dat je echter begonnen bent te vrezen dat je niet genoeg bent – niet lief, slim, knap, vrolijk, competent genoeg – is het herhaaldelijk bevestigen van het tegendeel daarvan een goed hulpmiddel om die negatieve gedachtegang te verzwakken en te vervangen door iets waar je kracht en zelfvertrouwen uit put. Schrijf je affirmatie op en hang of leg die ergens waar je er elke dag naar kunt kijken. Sla het op in je telefoon en kijk ernaar als je na een teleurstellende dag onderweg naar huis bent. Voedt jezelf met positiviteit en diezelfde positiviteit zal een stuwkracht in de goede richting worden.

Als laatste wil ik alleen nog even kwijt dat je geduld moet hebben. Het is lastig om niet om je heen te kijken en ietwat jaloers op te merken dat een ander de kalmte, het zelfvertrouwen en het leven heeft dat jij zou willen hebben. Erken dat gevoel van jaloezie en wees tegelijkertijd blij voor ze. Vraag jezelf af waar je precies jaloers op bent en wat de dingen uit een ander zijn leven zijn die jij ook wilt hebben. Ga daar vervolgens voor jezelf achteraan. Onthoud dat niets zomaar tot stand komt: iedereen is waar hij is door er tijd, energie en kracht in te steken.

Nu is het jouw beurt. Schroom niet om je handen vuil te maken voor de dingen die je wilt, uiteindelijk ben jij namelijk degene die er de vruchten van zal plukken. Geef jezelf echter wel de kans om overal 110% voor te gaan; begin dus bij jezelf en ga daarna pas de wereld achterna. Het zal je ontzettend veel opleveren.

Veel succes,

Veel liefs,

Vany

Meer over dit onderwerp:

• How to Stop Overthinking and Start Living – Headspace (artikel)

• You Are Enough: Self Worth and Comparison Traps – Lavendaire (filmpje)

• Be Careful of Your Thoughts: They Control Your Destiny – Huffington Post (artikel)